W1513 roku Fotian Szembel otrzymał od Zygmunta I Starego ziemię, na której założył Szembelowo i Dowspudę. Na terenie tych wsi powstał Filipów, którego początki sięgają 1565 roku. Przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim otrzymało miasto 8 września 1570 roku; także herb z wizerunkiem raka. Nazwa wywodzi się od rzeczki Filipówki, którym to mianem była też określana Rospuda na odcinku od Jeziora Kamiennego do Długiego.
   Warto podkreślić, iż pierwsze na Suwalszczyźnie gimnazjum mieściło się właśnie w Filipowie, a powstało w 1594 roku za sprawą Krzysztofa Morsztyna, drugiego starosty filipowskiego (dwór starostów znajdował się w pobliskim Czostkowie). Filipów bowiem, wraz z okolicznymi dobrami, stanowił starostwo od 1570 roku. Jego pierwszym starostą był Włoch Aleksander Gwagnin, autor wydanej w Krakowie w 1611 roku Kroniki Sarmackiej.  Pod koniec XVI wieku miasto było liczącym się ośrodkiem arianizmu. Tu urodził się sławny ariański działacz, pisarz i teolog, Andrzej Wiszowaty, jako syn miejscowego kaznodziei i córki włoskiego teologa, Fausta Socyna, przywódcy odłamu arian zwanych socynianami. Jakiś czas mieszkał on w Filipowie.
   Drogą podziałów majątkowych - na dawnych włókach miejskich -już w czasach nam bliższych powstały trzy kolonie należące do Filipowa: Filipów II pod Czostkowem, Filipów III pod Zusnem, Filipów TV pod Mieruniszkami. Pierwotnie miasto miało cztery „przedmieścia", które obecnie są samoistnymi wsiami: Jemieliste, Olszanka, Szafranki i Wólka.
      Filipów kilkakrotnie wyludniał się, trawiony pożarami i zarazami. Na przykład padł pastwą płomieni
 i grabieży w październiku 1656 roku, po przegranej bitwie hetmana Wincentego Gosiewskiego ze Szwedami właśnie pod Filipowem. Rozkwit Filipowa przypada na pierwszą połowę XIX wieku. Apogeum osiągnęło miasto
 w 1827 roku, kiedy to miało 323 domy, zamieszkałe przez 2326 obywateli. W okresie międzywojennym miejscowość nie przekraczała zbytnio stanu 1500 mieszkańców.
    Prawa miejskie utracił Filipów w 1870 roku, co jednak nie wpłynęło na jego upadek, a to dzięki przygranicznemu usytuowaniu, w pobliżu pruskiej komory celnej (przed Mieruniszkami). Kwitł tu handel
 i przemyt. Rozwijał się również przemysł wyrobów płóciennych.

SZLAKAMI PÓŁNOCNEJ SUWALSZCZYZNY
Wojciech Batura
Suwałki 1999 

Poczta polowa w Filipowie
Pocztówka z 1915 r.  poddana zabiegowi koloryzacji ;)